Recenzja filmu

Zapaśnik (2008)

"Wolna Amerykanka" to mieszanka stylów walki oraz konfrontacja różnych jej odmian. Też ma znaczenie walka psychologiczna, w jak żadnym innym sporcie, manifestacja siły. Dlatego "wolna Amerykanka" jest wciąż popularna na całym świecie, jako widowisko i jako symbol Ameryki – wszystko wolno, byle było to widowiskowe. Najważniejsze zasady (stosowane tylko podczas wielkich widowisk) to: zakaz gryzienia, wsadzania palców w oczy, zakaz zahaczania i wkładania palców w usta czy nos, zakaz ataku na krocze, krtań, czy uderzania w kręgosłup. Ale można je obejść. Słynny skok z wysokości na leżącego przeciwnika jest przecież ostatecznym łamaniem kręgosłupa, albo przynajmniej jego symulacją. Kręgosłup opiera się na tzw. "krzyżu". Krzyż i serce – to symbole bardzo mocno związane z chrześcijaństwem, z poświęceniem i powołaniem. Są one eksploatowane w filmie "The Wrestler" somatycznie, w sposób dosłowny. Bohater nosi wielką bliznę na sercu, a na plecach ma wytatuowaną twarz Chrystusa. Główny bohater "Zapaśnika" - "The Ram" Randy Robinson (Mickey Rourke) jest byłą gwiazdą "wrestlingu", poświęca się dla "igrzysk" za niewielkie pieniądze. Bo przecież wystarczy ludziom dostarczyć "chleba i igrzysk" i będą szczęśliwi.   Randy karierę ma już za sobą, ale nie dojrzał do tego, żeby robić w życiu cokolwiek innego. Nie umie i nie chce zaczynać od początku, znany był jako "The Ram" i żyje z resztek popularności, dając widowiska w podrzędnych klubach, z nie całkiem normalnymi rywalami. Maskuje sędziwy (w tym "sporcie") wiek i zniszczone zdrowie, chodząc do solarium, farbując włosy, faszerując się odżywkami, łudząc się, że ma swoją kobietę, której płaci za taniec w nocnym klubie. To jego nienawrócona Maria Magdalena. Nieprzypadkowo pojawia się w recenzja innego filmu ("Pasja" Mela Gibsona). Film Gibsona opowiada partnerka Randy'ego - tancerka Cassidy  (wspaniała w tej roli Marisa Tomei, dla której - w odróżnieniu od Rourke'a - czas się zatrzymał). Opowiada Ramowi, że widziała film, w którym niewinny człowiek daje się maltretować. Brzmi to jak wróżba, zwłaszcza w kontekście kolejnej walki Randy'ego z oszołomem uwielbiającym nietypowe akcesoria, typu kolczaste druty i tackery. Randy po tej walce wygląda jak Chrystus po biczowaniu. "The Ram" dostaje rozległego zawału serca, a lekarska diagnoza jest nieodwołalna - koniec ze sportem. Początkowo choroba wydaje się szansą na odmianę losu bohatera (według prawdy, że cierpienie uszlachetnia), podobnie jak w "Requiem dla snu". Randy próbuje wykonywać inny zawód, próbuje nawiązać zerwaną relację z córką. W swoim filmie Darren Aronofsky znów gra konwencją – wydawałoby się – zbyt prostą, żeby nią zagrać. Film jest prosty jak tytuł: "Zapaśnik" – choć powinien raczej pozostać bez tłumaczenia ("The wrestler") lub brzmieć po prostu "Wolna Amerykanka", bo - szlachetnie wyczyszczone jako dyscyplina olimpijska - zapasy powodują ciąg niewłaściwych skojarzeń. Tymczasem jesteśmy jak zwykle u Aronofsky'ego "o krok za" – konwencją i bohaterem, co podkreślają liczne ujęcia zza jego muskularnych pleców. Bardzo się cieszę, że nikt inny nie zagrał tej roli, zwłaszcza Sylvester Stallone, któremu ponoć ją proponowano. Bo choć jest to film o walce, nawet może mniej - z cyklu "sporty", jest to jednocześnie znów film o prawidłowościach "nałogu", tutaj duże podobieństwo do "Requiem dla snu". Nałogiem jest typowo amerykańskie myślenie, którego kwintesencją mogłoby być przekonanie, że popularność jest kluczem do szczęścia. Dlatego to ostatecznie tłumom (publiczności, która go pamięta z czasów świetności) Randy wyzna miłość, podczas gdy inny "zapaśnik" powiedział: "wybacz im, bo nie wiedzą, co czynią".